ประวัติชุมชนตำบลบางวัน
ประวัติโดยย่อ :

บ้านคุรอด
ตั้งอยู่ที่ตำบลบางวัน อำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา เริ่มจัดตั้งเป็นหมู่บ้าน เมื่อปี พ.ศ. 2435 มีตำนานชื่อหมู่บ้าน "คุรอด" เล่าขานกันมาว่า มีชายคนหนึ่งนามว่า "ตายมดึง" มีอาชีพรับซื้อโค (วัว) โดยเดินทางรับซื้อเรื่อยมาจากอำเภอกะเปอร์ จังหวัดระนอง เพื่อนำไปขายที่ "เมืองตะโกลา" (ปัจจุบันคืออำเภอตะกั่วป่า) หลังจากได้เดินทางมาหยุดพักที่บ้านคุระ ฝูงโคเริ่มเดินทางต่อได้ทั้ง ๆ ที่ไม่สบาย จนกระทั่งมาถึงหมู่บ้านแห่งนี้ ตายมดึงจึงให้ฝูงโคหยุดพักค้างคืน เช้าวันรุ่งขึ้น โคมีอาการดีขึ้น หายป่วยเป็นปกติดังเดิม ทำให้ตายมดึงดีใจมาก รีบต้อนฝูงโคเดินทางต่อ จากการที่ฝูงโคหายป่วย หมู่บ้านแห่งนี้จึงได้ชื่อว่า "บ้านโครอด" ซึ่งต่อมาแผลงเป็น"บ้านคุรอด"ดังปรากฏเป็นชื่อหมู่บ้านสืบมาจนถึงปัจจุบัน
คนกลุ่มแรกที่เข้ามาตั้งถิ่นฐาน คือ ท่านขุนชนะ เหล่าพาล (นายพรหม แก้วจำปา) และอีกส่วนหนึ่งซึ่งได้เดินทางมาจากเมืองจีน โดยใช้เรือกางใบเป็นพาหนะ ได้เข้ามาอาศัยก่อตั้งหมู่บ้านขึ้น จำนวนประมาณ 13 ครัวเรือน ประกอบอาชีพหลัก คือ การทำเหมืองแร่ดีบุก ทำไร่เลื่อนลอย หาของป่า ล่าสัตว์ ต่อมาภายหลังได้สร้างบ้านอยู่อาศัยอย่างถาวร และได้ประกอบอาชีพใหม่ คือ ทำการเกษตร และรับจ้าง เนื่องจากมีความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ของหมู่บ้าน

บ้านบางครั่ง
ตั้งอยู่ที่ตำบลบางวัน อำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา เริ่มจัดตั้งเป็นหมู่บ้าน เมื่อ ประมาณ 150 ปีมาแล้วในอดีตบ้านบางครั่งเป็นตำบล แต่ต่อมาได้ยุบไปขึ้นกับตำบลบางวัน มีตำนานชื่อหมู่บ้าน "บางครั่ง" เล่าขานกันมาว่า "ตายมดึง" เดินทางมาถึงหมู่บ้านบางครั่ง ฝูงโคเกิดอาการป่วยและมีอาการ "คลุ้มคลั่ง" เป็นบางครั้ง ส่งเสียงร้องโหยหวนในบางขณะ และมีน้ำตาไหลเป็นทาง ตายมดึง ทุกข์ใจเป็นอย่างมาก ได้แต่รีบต้อนฝูงโคให้เดินทางถึงจุดหมายโดยเร็วที่สุด หมู่บ้านแห่งนี้จึงได้ชื่อว่า "บ้านบางครั้ง" ซึ่งแผลงมาเป็น "บ้านบางครั่ง" ดังปรากฏเป็นชื่อหมู่บ้านสืบมาจนถึงปัจจุบัน

บ้านตำหนั
ตั้งอยู่ที่ตำบลบางวัน อำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา เริ่มจัดตั้งเป็นหมู่ที่ 2 ตำบลบางวัน ตามพระราชบัญญัติลักษณะของการปกครองท้องที่ เมื่อปี พ.ศ. 2527 มีตำนานชื่อหมู่บ้าน "ตำหนัง" เล่าขานกันมาว่า "ตายมดึง" เดินทางมาถึง หมู่บ้านแห่งนี้ ฝูงโคซึ่งเกิดอาการป่วยหนักจากการเดินทางด้วยความยากลำบาก ไม่สามารถทนพิษจากโรคร้ายได้อีกต่อไป พากันล้มตายลง ตายมดึงเสียใจเป็นที่สุด ที่ไม่สามารถช่วยชีวิตโคได้ จึงช่วยกันกับชาวบ้านแล่หนังโคออก และทำการทุบ ตี นวดหนังโค (ซึ่งภาษาปักษ์ใต้เรียกว่า "การตำหนัง") หมู่บ้านแห่งนี้ จึงได้ชื่อว่า "บ้านตำหนัง" ดังปรากฏเป็นชื่อหมู่บ้าน สืบมาจนถึงปัจจุบัน ปี พ.ศ. 2509 คนกลุ่มแรกที่อพยพมาตั้งถิ่นฐาน เป็นคนในจังหวัดพังงา และสุราษฎร์ธานี เข้ามาจับจองที่ดินทำกิน ประกอบอาชีพการเกษตรทำสวน เช่น ทำสวนยางพารา สวนเงาะ ทุเรียน เป็นต้น ทำไร่ เผาถ่าน หาของป่าและรับจ้างทั่วไป

บ้านบางวัน
ตั้งอยู่ที่ตำบลบางวัน อำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา เริ่มจัดตั้งเป็นหมู่บ้าน เมื่อ ปี พ.ศ. 2400 มีตำนานชื่อหมู่บ้าน "บางวัน" เล่าขานกันมาว่า เดินทางมาถึงหมู่บ้านตำหนัง ฝูงโคซึ่งเกิดอาการป่วยและพากันล้มตายลง ตายมดึงและชาวบ้าน จึงช่วยกันแล่หนังโคออก และเมื่อแล่หนังโคเสร็จ ตายมดึงให้คนช่วยกันหาบเดินทางต่อเพื่อนำไปเมืองตะโกลา จนมาถึงหมู่บ้านแห่งนี้ เห็นมีแดดออกดี จึงหยุดพักเพื่อทำการตากหนังโค ปรากฏว่าแดดที่เคยออกดี กลับออกเป็น "บางวัน" ในบางวันกลับมืดครึ้ม หนังโคที่ตากแล้วจึงแห้งช้า ทำให้มี "แมลงวัน" มาตอมหนังโคที่ตากไว้เป็นจำนวนมาก จากการที่มีแดดออกเป็น "บางวัน" และมี "แมลงวัน" มาก หมู่บ้านแห่งนี้จึงได้ชื่อว่า "บ้านบางวัน" ดังปรากฏเป็นชื่อหมู่บ้านสืบมาจนถึงปัจจุบัน
คนกลุ่มแรกที่อพยพมาตั้งถิ่นฐาน เมื่อปี พ.ศ. 2440 ซึ่งเป็นคนในท้องถิ่นเดิม และมาจากจังหวัดนครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี เป็นส่วนใหญ่ เข้ามาจับจองที่ดินทำกิน ประกอบอาชีพหาของป่า ล่าสัตว์ และประกอบอาชีพหลัก คือ การทำแร่ดีบุก ต่อมาภายหลังได้สร้างบ้านอยู่อาศัยอย่างถาวร และประกอบอาชีพใหม่ คือ ทำการเกษตร ประมง รับจ้างทั่วไป เนื่องจากหมู่บ้านอยู่ใกล้ทะเล ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์ด้วยสัตว์น้ำหลากหลายชนิด สะดวกในการทำประมงเพื่อหาเลี้ยงชีพ

บ้านทุ่งละออง
ตั้งอยู่ที่ตำบลบางวัน อำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา เริ่มก่อตั้งเป็นหมู่บ้าน เมื่อปี พ.ศ. 2487 โดยการปกครองขึ้นอยู่กับอำเภอเกาะคอเขา ต่อมาได้ขึ้นการปกครองกับอำเภอคุระบุรี เดิมทีชาวบ้านเรียกพื้นที่บริเวณที่ตั้งหมู่บ้านนี้ว่า "ทุ่งออง" เนื่องจากพื้นที่เป็นดินทราย มีสภาพเป็นทุ่งหญ้า ซึ่งบริเวณดังกล่าวเป็นทางผ่านสัญจรไปมาและเป็นที่พักอาศัย ต่อมาภายหลังจึงได้เปลี่ยนเป็น "บ้านทุ่งละออง" ดังปรากฏเป็นชื่อหมู่บ้านสืบมาจนถึงปัจจุบัน
บ้านทุ่งละออง มีประชากรอยู่ 3 กลุ่มบ้าน คือ บ้านทุ่งละออง บ้านโคกยาง บ้านอ่าวเวก
คนกลุ่มแรกที่อพยพมาตั้งถิ่นฐาน เป็นคนจังหวัดกระบี่ และสุราษฎร์ธานี เข้ามาจับจองที่ดินทำกิน ประกอบอาชีพทำประมง ทำสวน ทำไร่ เผาถ่าน หาของป่า
ที่มาของชื่อบ้านทุ่งละออง มีคนอีกกลุ่มหนึ่งเล่าว่า "บ้านทุ่งออง" ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2458 ในช่วงสงครามโลก ครั้งที่ 2 มีโจรกลุ่มหนึ่งประมาณ 10 คน ได้หนีสงครามมาจากอำเภอละงู จังหวัดสตูล ได้อพยพมาทางเรือโดยผ่านมาทางเกาะภูเก็ต แล้วเลียบชายฝั่งมายังบริเวณกิ่งอำเภอเกาะคอเขา โดยการนำของนายหยี กำมะหยี่ ซึ่งมีภรรยาชื่อนางหนูแดง มีบุตรชื่อนายออง และได้นำสมุนมาตั้งบ้านเรือน ประมาณ 4 - 5 ครัวเรือน บริเวณที่ตั้งเป็น "ท่อง" (ภาษาใต้) ซึ่งหมายถึง "ทุ่ง" พื้นดินมีสภาพเป็นกรวดและพื้นทรายไม่มีต้นไม้ใหญ่ ชาวบ้านจึงเรียกว่า "ท่อง" ต่อมาเพื่อความสะดวกชาวบ้านจึงเรียกว่า "ท่องออง" อองในที่นี้คือ ชื่อของลูกผู้นำหมู่บ้าน เมื่อมีคนอพยพเข้ามาจากถิ่นอื่นมากขึ้น จึงได้เพี้ยน จากท่องมาเป็น "ทุ่งออง" และใน พ.ศ. 2517 ได้มีการก่อตั้งโรงเรียนขึ้น เพื่อให้เป็นภาษาทางการจึงมีการเปลี่ยนแปลงจาก "ทุ่งออง" เป็น "ทุ่งละออง" จนถึงปัจจุบัน